“کتاب” را چگونه بخوانیم؟

۱: آماده شدن برای مطالعه
زمان خواندن، چشم و ذهن ما با هم درگیر مطالعه هستند، ممکن است چیزهای حاشیه‌ای مثل صدا، تصویر و حواس‌پرتی‌های ناشی از اشیای اطرافمان مزاحم خواندنمان شوند.
بهترین محیط برای مطالعه دارای این ویژگیهاست:
– مکانی ساکت و دنج، به دور از چیزهایی که تمرکزمان را به هم بزند.
– محلی مناسب که در هنگام نشستنِ عمودی بتوان کتاب را راحت در دست گرفت و یا به راحتی بر چیزی تکیه داد و یا دراز کشید.
– مکانی مطبوع، نه زیاد گرم و نه زیاد سرد

۲: از توجه به جسم خود غفلت نکنیم
– پس از هر یک ساعت مطالعه از جای خود برخاسته و به بهانه‌ای (خوردن نوشیدنی و…) چند قدمی راه برویم.
– نرمش‌های کششی و ساده برای عضلات گردن،کتف و پاها ضروری است.
– هر ۱۵ دقیقه یک بار سر از کتاب برداشته و به چشمان خود استراحت دهیم. در صورت امکان به نقطه‌ی دوری نگاه کنیم.

۳: مرور اجمالی
قبل از خواندنِ مثلاً یک فصل، مروری اجمالی به کلیت محتوا داشته باشیم تا بدانیم چه هدف و انتظاری از مطالعه آن بخش داریم. به هنگام مرور به این نکات توجه کنیم: عنوان فصل، موضوعات مورد بحث، خلاصه و کلید واژه‌ها.

۴: توجه به بخش‌های مفید یک کتاب
– با نگاهی اجمالی موارد اضافی کتاب را بشناسیم.
– قسمت ضمیمه و واژه‌نامه کتاب را مرور کنیم.
– برای افزایش اطلاعات پیرامونی بخش منابع و کتابشناسی را بخوانیم.
– فصل نخست و پایانی کتاب را به اجمال مرور کنیم.
– پیشگفتار و مقدمه را بخوانیم. این قسمت علاوه بر معرفی ایده‌ و هدف نویسنده، موارد مورد تاکید نویسنده را مشخص می‌کند.

۵: فهرست لغات کتاب را بخوانیم
– ریشه علمی واژه‌ها و پیشوندها و پسوندها را بیاموزیم.
– از یک فرهنگ لغت و یا دایره‌المعارف برای فهم پس‌زمینه‌ی کلمات و گسترش معانی لغات استفاده کنیم.

۶: علامت‌گذاری کنیم
– از نوشتن و علامت گذاشتن در صفحات کتاب نهراسیم.
– موارد مهم را با قلم‌های علامت‌گذاری مشخص کنیم.
– می‌توانیم هر رنگ را برای موضوعات خاصی به کار ببریم.
– از خط‌کشیدن زیر متن و یا کشیدن دایره دور آن غافل نشویم.
– از پرانتز برای پیوند دادن چند مطلب مرتبط و پشت‌سرهم استفاده کنیم.
– از خودکار نه مداد، چون به تدریج پاک می‌شود، برای کشیدنِ خط در زیر موضوعات مهم در هر پاراگراف، دایره پیرامون واژه‌ها، عبارات و کادرکشی دور نام‌های خاص استفاده کنیم.
– علامت‌گذاری بر روی آمار و ارقام و ثبت یادداشت‌های کوچک آماری را در حاشیه‌های کتاب فراموش نکنیم.

توجه: از افراط در علامت‌گذاری بپرهیزیم. زیرا ما را از هدف اصلی مطالعه باز‌می‌دارد.